Cẩm nang mang thai và sinh con cho mẹ bầu mang tới nhiều thông tin quý giá mà mọi bà mẹ đều nên biết. Bạn sẽ nhận được những lời khuyên hữu ích từ các chuyên gia và bác sĩ để chuẩn bị cho quá trình sinh nở an toàn và dễ dàng. Hãy cùng Edupace khám phá cẩm nang này để có một thai kỳ khỏe mạnh.
>>>> Tham khảo: Chọn năm sinh con thứ 3 hợp tuổi cả nhà như thế nào?
1. Cẩm nang mang thai và sinh con dành cho các mẹ bầu
Để chuẩn bị cho một thai kỳ tốt đẹp, các mẹ bầu cần nắm rõ một số điều cơ bản về quá trình làm mẹ trước khi có thai. Edupace sẽ cùng bạn khám phá danh sách những việc quan trọng trong nội dung sau.
1.1. Tam cá nguyệt đầu tiên – tuần 1 đến 12
Theo dõi thai kỳ
Ngay khi bạn có dấu hiệu mang thai, hãy đi khám bác sĩ chuyên khoa phụ sản. Bác sĩ sẽ xác nhận tình trạng thai nghén của bạn, ước tính ngày sinh và hướng dẫn bạn chăm sóc sức khỏe trước và trong khi mang thai, cũng như cách bổ sung sắt cho bà bầu phù hợp.
Đặt lịch khám thai
Trong cẩm nang mang thai và sinh con, để chuẩn bị mang thai tốt nhất, bạn cần theo dõi sức khỏe định kỳ trong suốt thai kỳ để đảm bảo quá trình mang thai an toàn. Bạn nên đi khám thai lần đầu trong khoảng từ tuần 10-16.
Cân nhắc thực hiện việc sàng lọc trước khi sinh
Khi thai nhi được khoảng 11 tuần, mẹ bỉm cần tiến hành làm xét nghiệm máu và siêu âm. Việc này giúp kiểm tra kỹ quá trình phát triển của thai. Lần siêu âm đầu tiên nên tiến hành từ tuần 8-12.
Chọn bệnh viện phụ sản hoặc trung tâm uy tín về sinh sản
Đây là một bước quan trọng trong cẩm nang mang thai và sinh con. Ngay khi bạn nhận biết mình đang mang thai, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ về các phương pháp sinh nở cũng như lựa chọn bệnh viện.
Bổ sung vitamin tổng hợp cho bà bầu mỗi ngày
Bổ sung đủ các loại vitamin và khoáng chất hàng ngày trong giai đoạn mang thai là rất quan trọng. Sự thiếu hụt dù nhỏ cũng có thể gây ra nhiều tác động xấu đến sức khỏe của mẹ và thai nhi.
Khắc phục tình trạng ốm nghén
Phụ nữ mang thai cần biết cách chữa các triệu chứng ốm nghén như buồn nôn và nôn. Bạn có thể thử một số biện pháp khắc phục phổ biến như ngừng hút thuốc, không dùng thức uống có cồn.
>>>> Tham khảo: Bố, mẹ tuổi Ất Sửu sinh con năm 2024 có nên không?
Xây dựng chế độ ăn lành mạnh
Bạn cần xây dựng chế độ dinh dưỡng cân bằng và đa dạng để mẹ và bé luôn khỏe mạnh. Hãy tìm hiểu về các loại thực phẩm trong cẩm nang mang thai và sinh con nên tránh hoặc hạn chế trong quá trình mang thai. Ngoài ra, mẹ bầu nên uống nhiều nước.
Giảm lượng caffeine tiêu thụ
Bạn cần hạn chế uống nhiều lượng caffeine, chỉ nên uống ít hơn 200mg/ngày, tương đương với 2 tách cà phê espresso. Đừng quên caffeine cũng có trong một số loại nước có ga hay chocolate, trà.
Tập thể dục thường xuyên
Mẹ bầu vẫn cần vận động nhẹ và nên cố gắng dành khoảng 30 phút trong ngày để tập thể dục như đi bộ hoặc bơi lội. Điều này sẽ giúp cho cơ thể luôn được khỏe mạnh mà không bị ì ạch.
>>>> Tham khảo: Cách tính sinh con trai theo bát quái | Hướng dẫn chi tiết 2024
1.2. Tam cá nguyệt thứ 2 – tuần 13 đến 16
Đặt lịch xét nghiệm sàng lọc
Để theo dõi sự phát triển của bé, bạn nên làm xét nghiệm máu trong khoảng từ tuần thứ 15 đến tuần thứ 18 và siêu âm trong khoảng từ tuần thứ 18 đến tuần thứ 20.
Tham gia vào các group trên Facebook
Bạn có thể tham gia vào các hội nhóm cộng đồng của các mẹ bầu để chia sẻ cẩm nang mang thai và sinh con, những trải nghiệm trong thai kỳ của mình và nhận được sự động viên từ những mẹ bỉm khác. Bạn cũng có thể học hỏi cách sử dụng elevit sau khi sinh.
Lên chi tiết kế hoạch sinh con
Bạn nên trao đổi với bác sĩ và chồng về những mong ước của bạn trong quá trình chuyển dạ và sinh con, từ đó lập ra một kế hoạch cho việc đón con chào đời. Bạn nên nêu rõ những chi tiết trong kế hoạch, ví dụ như có cần tham khảo thêm về việc sinh con ở nhà hay ở bệnh viện không.
Tham gia các lớp học tiền sản
Bạn nên tham gia các khóa học dành cho phụ nữ mang thai để tìm hiểu thêm về quá trình chuyển dạ, các cách giảm đau khi chuẩn bị sinh, các bài tập thể dục giúp bảo vệ sức khỏe trong thai kỳ và các kỹ năng chăm sóc trẻ như cho con bú và ru con ngủ.
>>>> Tham khảo: Mơ thấy cho con bú sữa chảy báo mang điềm báo gì?
Học cách cho con bú
Cho con bú sữa mẹ là cách tốt nhất để bảo vệ sức khỏe cho cả mẹ và con trong cẩm nang mang thai và sinh con. Nếu bạn muốn biết cách đúng và chính xác, bạn sẽ được hướng dẫn cách làm đúng bởi bác sĩ sản khoa hoặc các nữ hộ sinh.
Tập luyện cơ sàn chậu
Cơ sàn chậu của bạn có thể yếu đi do áp lực trong suốt thai kỳ và khi sinh con, dẫn đến tình trạng rò bàng quang. Chính vì vậy, bạn nên thực hiện các bài tập đơn giản trên YouTube để cải thiện sức bền cơ sàn chậu.
Tìm hiểu dịch vụ giữ trẻ
Nếu bạn có ý định trở lại công việc sau khi sinh con, bạn nên tìm hiểu rõ về các dịch vụ giữ trẻ ở địa phương trước khi bước vào giai đoạn sinh con. Điều này sẽ giúp việc trông trẻ trở nên thuận tiện hơn.
>>>> Tham khảo: Tuổi tân Mùi 1991 sinh con năm nào tốt? Khám phá ngay
Mua thêm quần áo dành cho bà bầu
Trong cẩm nang mang thai và sinh con, Bạn cần mua sắm thêm quần áo mới phù hợp với vóc dáng của bà bầu. Đừng quên chọn thêm các loại áo lót dành riêng cho bà bầu và cho con bú.
1.3. Tam cá nguyệt thứ 3 – tuần 27 đến khi sinh
Chuẩn bị đồ dùng thiết yếu cho bé trước khi đi sinh
Ngoài cũi em bé, bạn cũng nên mua xe nôi, quần áo trẻ em, tã lót và các đồ dùng cần thiết khác. Mẹ bầu có thể tham khảo thêm các lời khuyên về việc chuẩn bị đồ đi sinh. Và xem xét việc mua mới hay mượn từ người quen có con đã lớn và không còn dùng.
Mua thêm áo ngực bà bầu
Ngực của bà bầu sẽ tăng lên dần trong suốt thai kỳ, do đó bạn sẽ không thể mặc vừa chiếc áo ngực cũ của bạn. Vì vậy, trong cẩm nang mang thai và sinh con, mẹ bỉm sẽ cần một chiếc áo mới phù hợp hơn vào khoảng tuần 28.
Trang bị ghế ngồi ô tô cho bé
Trẻ em dưới 6 tháng tuổi cần được bảo vệ an toàn khi ngồi trên xe ô tô. Bạn sẽ cần một chiếc ghế ngồi ô tô cho bé khi đưa mẹ và con từ bệnh viện về nhà. Vì vậy, nếu bạn có ô tô, bạn nên sắm sẵn chiếc ghế này trước khi sinh con.
Chuẩn bị đồ đi sinh
Mẹ bầu chuẩn bị chuyển dạ sẽ phải vào bệnh viện gấp, vì vậy bạn hãy sẵn sàng đồ đi sinh và chờ đợi ngày đón con yêu. Đừng quên bạn cũng phải chuẩn bị trước đồ dùng quan trọng cho bé trong cẩm nang mang thai và sinh con.
>>>> Tham khảo: Luận giải thắc mắc chồng 1992 Vợ 1999 sinh con năm nào hợp?
Sắp xếp không gian cho bé
Nếu có thể, hãy sắp xếp một phòng riêng cho em bé để đón hai mẹ con từ bệnh viện về nhà. Lúc này, mẹ bầu đã thấm mệt và cần một không gian nghỉ ngơi yên tĩnh và thoải mái nhất.
>>> Xem thêm: Cách tính sinh con trai theo lịch Trung Quốc mới và dễ hiểu nhất
2. Quá trình sinh nở sẽ diễn ra như thế nào?
Hành trình đón bé yêu chào đời của mẹ gồm có 3 giai đoạn quan trọng: chuyển dạ, sinh con và lấy nhau thai, cụ thể như sau:
2.1. Giai đoạn đầu tiên: Bắt đầu chuyển dạ
Đây là giai đoạn kéo dài nhất trong quá trình sinh nở, từ khi cổ tử cung bắt đầu hé mở cho đến khi mở hoàn toàn (10cm). Giai đoạn này gồm hai phần:
- Chuyển dạ tiềm thời: Bạn sẽ cảm nhận các cơn gò nhẹ và ngắn dần, từ 15-20 phút xuống còn 5 phút mỗi cơn. Cổ tử cung mở ra từ 0-4cm và âm đạo tiết ra dịch trong suốt hoặc có máu. Lúc này, mẹ bầu có thể ở nhà, thư giãn và chuẩn bị cho việc sinh nở.
- Giai đoạn hoạt động: Khi cổ tử cung mở ra từ 4cm trở lên, bạn cần đến bệnh viện ngay. Các cơn gò mạnh hơn và thường xuyên hơn, khoảng 3 phút mỗi cơn. Giai đoạn này có thể kéo dài 4-8 giờ. Khi cổ tử cung mở 8-10cm, bạn sẽ muốn rặn đẻ, nhưng chỉ rặn khi bác sĩ cho phép. Nếu rặn sớm, cổ tử cung có thể sưng lên và gây trở ngại cho việc sinh nở.
2.2. Giai đoạn thứ hai: Sinh con
Trong sách cẩm nang mang thai và sinh con, giai đoạn thứ hai diễn ra khi cổ tử cung mở 10cm, em bé sắp chào đời. Giai đoạn này có thể kéo dài 1-2 giờ hoặc hơn. Các cơn gò liên tục, mạnh mẽ và thôi thúc rặn. Bạn chỉ nên rặn khi bác sĩ bảo, nghỉ ngơi và thở đều giữa các cơn gò.
Trong lúc rặn đẻ, bác sĩ có thể dùng thuốc giảm đau hoặc cắt tầng sinh môn để mở rộng cửa âm đạo. Thủ thuật này sẽ giúp em bé ra ngoài nhanh hơn và tránh rách âm đạo. Sau khi em bé ra đời, bác sĩ sẽ cắt dây rốn, lau sạch và đưa bé da kề da với mẹ.
>>>> Tham khảo: Chồng 1996 vợ 1999 sinh con năm nào hợp vận mệnh
2.3. Giai đoạn thứ ba: Lấy nhau thai
Kết thúc quá trình sinh con diễn ra sau khi em bé được đưa ra ngoài. Giai đoạn này chỉ kéo dài từ vài phút đến nửa tiếng. Trong đó nhau thai sẽ rời khỏi tử cung và được đẩy ra ngoài qua âm đạo. Bạn vẫn sẽ có cảm giác co bóp nhưng không đau như trước. Nếu tầng sinh môn bị cắt trong quá trình đẻ, bác sĩ sẽ may lại cho bạn ngay sau đó.
3. Các phương pháp sinh con
Dưới đây là 4 phương pháp sinh con mà các mẹ bầu có thể tham khảo trong cuốn cẩm nang mang thai và sinh con. Tuy nhiên, việc này cũng sẽ do bác sĩ quyết định dựa trên tình trạng của mẹ và bé.
3.1. Sinh con qua đường âm đạo (Sinh con tự nhiên)
Sinh con qua đường âm đạo là cách sinh con an toàn và phổ biến nhất. Người ta gọi đó là “sinh/đẻ con tự nhiên” vì không cần dùng thuốc giảm đau hay thuốc kích thích chuyển dạ. Bác sĩ sẽ chỉ dẫn bạn cách rặn đẻ hiệu quả. Mẹ bầu chỉ cần chú ý rặn đúng kỹ thuật để bảo vệ em bé và tránh làm rách cổ tử cung hay tầng sinh môn.
Sinh con qua đường âm đạo có nhiều lợi ích như:
- Thời gian ở bệnh viện sau sinh ít hơn.
- Tỷ lệ nhiễm trùng sau sinh thấp hơn.
- Thời gian hồi phục sau sinh nhanh hơn (mẹ có thể đi lại sau 4-6 giờ).
- Trẻ sinh ra qua đường âm đạo ít bị các vấn đề về hô hấp hơn.
3.2. Sinh con qua đường âm đạo có hỗ trợ
Trong sách cẩm nang mang thai và sinh con, khi sinh thường gặp khó khăn, bác sĩ có thể dùng các thủ thuật sau để giúp đưa em bé ra ngoài, cụ thể như sau:
- Dùng kẹp: Là dụng cụ hình thìa, được đưa vào âm đạo và kẹp hai bên đầu của em bé. Bác sĩ sẽ kéo em bé ra ngoài bằng kẹp và tay. Tuy nhiên, thủ thuật này có thể gây rách cổ tử cung, âm đạo, tầng sinh môn cho mẹ và bầm tím mặt, cổ em bé.
- Hút chân không: Là dụng cụ hình cốc nhỏ, được nối với ống hút chân không. Bác sĩ sẽ hút đầu em bé vào cốc và đưa em bé ra ngoài. Thủ thuật này có thể gây tổn thương hộp sọ, bầm đầu, xuất huyết võng mạc, bệnh vàng da cho em bé và rách âm đạo, tầng sinh môn, cơ vòng hậu môn cho mẹ.
- Cắt tầng sinh môn: Là việc bác sĩ thực hiện vết cắt ở mô giữa cửa âm đạo và hậu môn. Thủ thuật này chỉ dùng khi việc mẹ bầu rặn đẻ khó khăn và cần đưa em bé ra ngoài gấp để hồi sức.
3.3. Sinh mổ
Sinh mổ là phương pháp sinh con bằng cách rạch một đường dài để mổ bụng và tử cung của mẹ. Phương pháp này sẽ cần thiết khi sinh thường không an toàn hoặc không khả thi. Các nguyên nhân có thể là:
- Mẹ đã sinh mổ trước đó.
- Mẹ bị nhiễm trùng như HIV, mụn rộp sinh dục.
- Mẹ bị bệnh đái tháo đường, tăng huyết áp.
- Nhau thai chặn cổ tử cung (Nhau tiền đạo).
- Em bé quá to, nằm ngang hoặc bị dị tật bẩm sinh.
- Mẹ gặp vấn đề trong quá trình sinh thường.
- Quá trình sinh bị gián đoạn, mẹ mất cảm giác rặn đẻ.
- Bác sĩ thấy em bé có dấu hiệu bất thường như nhịp tim không đều.
- Nhau thai bong non.
Tuy nhiên, theo như sách cẩm nang mang thai và sinh con chia sẻ, sinh mổ cũng có thể gây ra các biến chứng khó lường như:
- Nhiễm trùng.
- Chảy máu nhiều.
- Cục máu đông.
- Dị ứng thuốc mê.
- Tổn thương bàng quang, ruột.
- Em bé bị bệnh hô hấp.
- Tổn thương tử cung, ảnh hưởng đến những lần mang thai sau.
>>> Tham khảo: 5 Cách Chọn Tuổi Sinh Con Út Hợp Tuổi Bố Mẹ Tha Hồ Hút “Tài Lộc”
3.4. Sinh qua đường âm đạo sau khi sinh mổ (VBAC)
Nhiều phụ nữ muốn sinh thường sau sinh mổ vì nhiều lợi ích như:
- Khỏi mổ.
- Ít chảy máu.
- Hồi phục nhanh.
- Tránh nhiễm trùng.
- Bảo vệ bàng quang và ruột.
Theo như chia sẻ từ chuyên gia trong sách cẩm nang mang thai và sinh con, phụ nữ sinh mổ trước có thể sinh thường sau. Bạn có cơ hội cao hơn nếu:
- Bác sĩ cắt ngang tử cung thấp khi sinh mổ.
- Khung chậu rộng đủ cho em bé trung bình.
- Mang thai đơn.
- Sinh mổ lần đầu do dạ ngôi mông.
Để được sử dụng VBAC, bạn và em bé phải khỏe mạnh. Những phụ nữ sinh mổ trước sẽ không được VBAC nếu:
- Béo phì (BMI từ 30 trở lên).
- Tiền sản giật (huyết áp cao khi mang thai).
- Lớn tuổi (trên 35 tuổi).
- Sinh mổ gần đây (trong 18 tháng qua).
- Thai nhi nặng trên 3.5-4kg.
Bạn và bác sĩ cần biết loại sẹo tử cung của bạn sau sinh mổ. Có hai loại rạch (vết cắt ở bụng và tử cung):
- Một đường cắt dọc.
- Một đường cắt ngang.
Lưu ý: Nếu vết sẹo dọc, bạn không thể VBAC. Vì vết sẹo cũ có thể rách khi sinh âm đạo, nguy hiểm cho bạn và em bé. Nếu vết sẹo ngang thấp, bác sĩ có thể cho bạn VBAC nếu bạn ít nguy cơ khác. Mẹ bầu bị béo phì hoặc tăng cân nhanh khi mang thai sẽ khó VBAC sau sinh mổ.
4. Cần làm gì trước khi sinh con?
Để việc sinh nở diễn ra thuận lợi nhất, mẹ bầu cần lưu ý những điều sau trong cẩm nang mang thai và sinh con để “mẹ tròn con vuông”:
- Tìm hiểu kỹ về quá trình sinh nở: Các mẹ cần nhận biết các dấu hiệu chuyển dạ, phân biệt chuyển dạ thật và chuyển dạ giả, các giai đoạn chuyển dạ… để biết cách xử lý trong mọi hoàn cảnh.
- Hỏi ý kiến bác sĩ: Trao đổi về các phương án sinh nở, xem mình có thể sinh thường hay sinh mổ để chuẩn bị thể chất và tâm lý.
- Sắp xếp sẵn đồ dùng cần thiết khi đi sinh: Hãy đảm bảo rằng bạn đã mang theo đủ đồ dùng thiết yếu cho mẹ và em bé như tã, bình sữa, khăn sữa, khăn ướt…
- Ăn một bữa ăn nhẹ, cân đối trước khi vào viện: Quá trình sinh con kéo dài nhiều giờ sẽ làm bạn mệt mỏi. Vì vậy, hãy cung cấp đủ dinh dưỡng trước khi vào phòng sinh.
- Tinh thần ổn định: Giữ tâm trạng thoải mái trước và trong khi sinh con để quá trình sinh nở được suôn sẻ và bình an.
Bài viết liên quan:
- Cẩm nang mang thai và sinh con cho mẹ bầu trong từng tháng
- Chi Phí Mang Thai Và Sinh Con Sẽ Rơi Vào Khoảng Bao Nhiêu?
- Chồng 1988 vợ 1993 sinh con năm nào tốt và may mắn nhất?
- Bật mí chồng 1986 vợ 1991 sinh con năm 2024 có tốt không?
Với bài viết về cẩm nang mang thai và sinh con của Edupace, hy vọng rằng mẹ bầu đã biết thêm được những kiến thức quý báu về cách chăm sóc bản thân và bé yêu trong quá trình thai nghén và sinh nở. Hãy tiếp tục theo dõi các bài viết khác của chúng tôi để cập nhật thêm nhiều lời khuyên hữu ích khác. Chúc bạn và em bé luôn khỏe mạnh và hạnh phúc!
